Liny stalowe dźwigów podczas pracy podlegają znacznym obciążeniom i dlatego przez cały okres ich użytkowania ulegają znacznym uszkodzeniom mechanicznym. Ponadto badania wykazały, że głównymi przyczynami uszkodzeń lin stalowych są nadmierne zużycie i korozja, brak konserwacji i kontroli oraz niewłaściwe użytkowanie prowadzące do przedwczesnego złomowania, mniejsze bezpieczeństwo i zwiększone koszty wymiany.
Dlatego liny stalowe powinny być sprawdzane i konserwowane przez odpowiedni personel, aby upewnić się, że są w stanie bezpiecznym do użytku. Właściwa kontrola może zapewnić wysoką wydajność, długą żywotność, bezpieczeństwo personelu i sprzętu oraz obniżone koszty operacyjne.
Codzienna kontrola (wizualna)
Należy także sprawdzić linę, czy jest prawidłowo zamocowana do bębna i na krążkach linowych oraz czy nie przesunęła się ze swojej normalnej pozycji roboczej.
Każdą zauważalną zmianę stanu należy zgłosić i dokonać przeglądu liny przez kompetentną osobę zgodnie z przeglądem okresowym.
Jeżeli w jakimkolwiek momencie układ olinowania zostanie zmodyfikowany, na przykład po przeniesieniu dźwigu w nowe miejsce i ponownym zamontowaniu, lina powinna zostać poddana wzrokowej kontroli zgodnie z opisem w tym punkcie.
Do przeprowadzania codziennych inspekcji można wyznaczyć kierowcę/operatora dźwigu, pod warunkiem, że kierowca/operator jest odpowiednio przeszkolony i uznany za kompetentnego do wykonywania tej operacji.
2. Przeglądy okresowe
2.1 Ogólne
Przeglądy okresowe powinny być wykonywane przez wykwalifikowaną osobę.
Informacje uzyskane z przeglądów okresowych posłużą do ustalenia, czy lina dźwigowa nadaje się do dalszego użytkowania i czy powinna zostać poddana najpóźniej kolejnemu przeglądowi okresowemu, czy też należy ją niezwłocznie lub w określonym terminie wycofać z eksploatacji.
Stopień pogorszenia należy ocenić odpowiednimi metodami oceny, tj. środkami wizualnymi i/lub pomiarami, lub przy użyciu MRT i wyrazić w procentach (np. 20 %, 40 %, 60 %, 80 % lub 100 %) lub w słowami (np. „łagodny”, „średni”, „wysoki”, „bardzo wysoki” lub „odrzucić”).
Wszelkie uszkodzenia, jakie mogły powstać w linie, powinny zostać ocenione przez wykwalifikowaną osobę przed jej oddaniem do użytku i oddaniem do użytku, a obserwacje należy zapisać.
W poniższej tabeli wymieniono rodzaje uszkodzeń lin stalowych, które należy sprawdzić, oraz informację, czy każdy rodzaj uszkodzeń można łatwo określić ilościowo, czy też wymaga on subiektywnej oceny przez wykwalifikowaną osobę.
2.2 Częstotliwość przeglądów okresowych
Częstotliwość przeglądów okresowych ustala kompetentna osoba, biorąc pod uwagę co najmniej następujące czynniki:
a) wymagania ustawowe obowiązujące w kraju użytkowania;
b) rodzaj dźwigu i warunki środowiskowe, w jakich pracuje;
c) grupa klasyfikacyjna organizacji;
d) wyniki poprzednich kontroli;
e) doświadczenia zdobyte podczas inspekcji lin podobnych dźwigów;
f) czas użytkowania liny;
g) częstotliwość użytkowania;
h) zalecenia producenta żurawia.
UWAGA 1: Kompetentna osoba może uznać za rozsądne zainicjowanie lub zalecenie częstszych inspekcji okresowych, niż jest to wymagane przez prawo. Na decyzję tę może mieć wpływ rodzaj i częstotliwość operacji. Ponadto, w zależności od tego, czy w dowolnym momencie nastąpiła jakakolwiek zmiana stanu i/lub okoliczności liny, taka jak wypadek lub zmiana warunków użytkowania, kompetentna osoba może uznać za konieczne zmniejszenie lub zalecić zmniejszenie odstępy między przeglądami okresowymi.
UWAGA 2: Ogólnie rzecz biorąc, druty pękają szybciej w późniejszym okresie użytkowania niż na wczesnych etapach okresu użytkowania.
2.3 Zakres przeglądów okresowych lin stalowych
Każdą linę należy sprawdzić na całej jej długości.
Jednakże w przypadku większych długości, według uznania kompetentnej osoby, można sprawdzić jedynie długość roboczą plus co najmniej pięć obrotów bębna. W takim przypadku, jeżeli po poprzednim przeglądzie i przed kolejnym przeglądem przewidywana jest większa długość robocza, należy sprawdzić także dodatkową długość liny przed jej użyciem.
Niemniej jednak należy zwrócić szczególną uwagę na poniższą listę kontrolną kontroli liny stalowej:
a) Zakotwienia bębnów;
b) Dowolny odcinek na końcu liny lub w jego pobliżu;
c) Dowolna sekcja przechodząca przez jeden lub więcej krążków;
d) Dowolna sekcja przechodząca przez wskaźnik bezpiecznego obciążenia zawierający krążek;
e) Dowolny odcinek przechodzący przez zblocze hakowe;
f) Dowolny odcinek liny znajdujący się na bloczku, gdy żuraw jest obciążony, jeśli dźwig wykonuje powtarzające się operacje;
g) Odcinek liny znajdujący się nad kołem wyrównawczym;
h) Dowolny odcinek przechodzący przez urządzenie nawijające;
i) Sekcje nawinięte na bębny, zwłaszcza obszary skrzyżowań związane z uzwojeniem wielowarstwowym;
j) Dowolna sekcja narażona na ścieranie przez elementy zewnętrzne (takie jak grzebienie włazu);
k) Jakakolwiek część liny narażona na działanie ciepła.
UWAGA: Na poniższym obrazku przedstawiono obszary wymagające bardzo dokładnej kontroli.
2.4 Protokoły kontroli okresowych
Po każdym przeglądzie okresowym osoba nadzorująca powinna sporządzić protokół przeglądu liny i podać maksymalny odstęp czasu, którego nie należy przekraczać przed kolejnym przeglądem okresowym. Najlepiej jest prowadzić dokumentację operacji.
3. Przegląd lin stalowych w warunkach specjalnych
3.1 Przegląd po wypadku
Jeżeli zdarzy się zdarzenie, które może spowodować uszkodzenie liny i/lub jej końcówki, lina i/lub jej końcówka powinny być regularnie sprawdzane przed wznowieniem pracy lub zgodnie z wymaganiami kompetentnej osoby.
Uwaga: W przypadku dwulinowego systemu podnoszenia zwykle konieczna jest wymiana obu lin, nawet jeśli tylko jedna lina osiągnęła status złomu, ponieważ nowa lina jest większa od pozostałej liny i ma inną charakterystykę wydłużenia, a obie liny będzie działać w zależności od ilości liny wyrzuconej z bębna.
3.2 Kontrola podczas postoju dźwigu
Jeżeli żuraw nie był używany przez ponad trzy miesiące, przed wznowieniem pracy lina stalowa powinna być poddawana regularnym przeglądom zgodnie z kontrolą okresową.
4. Normy dotyczące złomowania lin stalowych
4.1 Widoczne przerwanie przewodu
Drut koronowy pęka
Przewód doliny pęka
4.2 Zmniejszenie średnicy liny
Lokalne zmniejszenie średnicy liny (splotka wpuszczona)
4.3 Złamanie pasm
Jeżeli nastąpi całkowite zerwanie splotki, linę należy natychmiast wyrzucić.
4.4 Korozja
Korozja zewnętrzna: Oznaki utleniania powierzchni, ale można je wyczyścić.
Powierzchnia drutu szorstka w dotyku, druty mocno podziurawione i luźne.
Powiększenie korozji zewnętrznej
Korozja wewnętrzna: Wyraźne widoczne oznaki korozji wewnętrznej.
pozostałości korozji wydobywające się z dolin pomiędzy zewnętrznymi pasmami.
4.5 Odkształcenia i uszkodzenia
Widoczne odkształcenie liny od jej normalnego kształtu jest klasyfikowane jako odkształcenie. Zwykle skutkuje to nierównomiernym rozkładem naprężeń w linie w obszarze odkształcenia, które często okazuje się być zlokalizowane. Odkształcenie i uszkodzenie może objawiać się na wiele sposobów.
Falistość
Deformacja kosza
Liny z odkształceniem kosza lub latarni należy natychmiast wyrzucić lub, pod warunkiem, że pozostała długość liny jest w dobrym stanie, usunąć uszkodzony odcinek.
Występ rdzenia - Lina jednowarstwowa
Występ liny wewnętrznej liny odpornej na obrót
Występ/zniekształcenie pasma
Występ drutu
Liny z wystającymi drutami, zwykle występujące w grupach po stronie liny przeciwnej do tej, która styka się z rowkiem krążka linowego, należy natychmiast wyrzucić.
Lokalny wzrost średnicy liny na skutek odkształcenia rdzenia
Jeżeli średnica liny zwiększy się podczas użytkowania o 5% lub więcej w przypadku liny z rdzeniem stalowym lub o 10% lub więcej w przypadku liny z rdzeniem włóknistym, należy zbadać przyczynę tego i rozważyć wyrzucenie liny.
Część spłaszczona(1)
Spłaszczone fragmenty liny przechodzące przez krążek prawdopodobnie szybciej się niszczą i wykazują połamane druty. W takich przypadkach, w zależności od stopnia spłaszczenia, można rozważyć wyrzucenie liny.
Spłaszczone części liny w olinowaniu standardowym mogą podlegać większemu stopniowi korozji niż inne części, które nie uległy uszkodzeniu, szczególnie gdy zewnętrzne splotki otwierają się i umożliwiają wnikanie wilgoci. Jeżeli pozostaną w eksploatacji, będą poddawane częstszym przeglądom; w przeciwnym razie należy rozważyć wyrzucenie liny.
Część spłaszczona(2)
Załamanie (pozytywne)
Liny z zagięciem lub zaciśniętą pętlą należy natychmiast wyrzucić.
Załamanie (negatywne)
Skręt
Zegnij się w linie
Fragmenty liny z silnym zagięciem, które przebiegają przez krążek, to tzw
mogą szybko ulec zniszczeniu i wykazywać pęknięte przewody. W takich przypadkach
linę należy natychmiast wyrzucić.
Jeśli stopień zgięcia nie jest uważany za duży, a lina tak
utrzymany w eksploatacji, powinien być poddawany częstszym przeglądom; W przeciwnym razie,
należy rozważyć wyrzucenie liny.
Uszkodzenia spowodowane wysoką temperaturą lub łukiem elektrycznym
Liny, które normalnie nie działają w tych temperaturach, ale takie są
narażony na niezwykle wysokie efekty termiczne, które można rozpoznać z zewnątrz po związanej z nim barwie ciepła powstałej w drutach i/lub widocznej utracie smaru na linie, należy natychmiast wyrzucić.
Jeśli dwa lub więcej przewodów zostanie miejscowo dotkniętych łukiem elektrycznym, np. przez niewłaściwie uziemione przewody spawalnicze, linę należy wyrzucić. Może to nastąpić w miejscu, w którym prąd wpływa do liny lub z niej wychodzi.
